Mijn straat is populair bij allerlei soorten kooplieden. Vooral goede doelen probeert men met veel enthousiasme aan de man te brengen. De jonge, intelligente verkopers zijn duidelijk getraind door mensen die weten hoe dat moet. Geroutineerd gebruiken ze bewezen effectieve psychologische technieken uit de wetenschappelijke literatuur. Misschien zijn ze wel opgeleid door alumni van onze eigen opleiding.

Als je de verkooptrucs kent maakt dat je nog niet immuun. Ik heb het niet zo op Greenpeace, maar ik hou wel van mooie natuur, en de Greenpeace-verkoper was zó goed dat hij mijn psychologische verdedigingslinie wist te slechten. Foot-in-the-door, cognitieve dissonantie, framing; die jongen had het helemaal begrepen. Voor ik het wist was ik donateur van een organisatie die ik eigenlijk niet zie zitten.

Het enige wat echt niet lukt, is het geloof. Vorige week nog belden er twee mensen van het Christendom bij mij aan. Of ik een Bijbel wilde, zodat ik met God ik contact kon komen. Ik zei dat ik het niet zo op God begrepen heb. De religieverkopers suggereerden dat dat zou kunnen veranderen, als ik mij in het Woord zou verdiepen. Ik antwoordde dat dat onwaarschijnlijk is. Ik zie God juist niet zitten, omdát ik de Bijbel goed gelezen heb.

Ik ben niet religieus opgevoed, maar toen ik dertig was wilde ik weleens weten wat de mensen er nu in zien, dat geloof, en toen ben ik de Bijbel gaan bestuderen. Ik was verbijsterd. Het Opperwezen bleek kleinzielig, wraakzuchtig, jaloers, en vooral ontzettend wreed. Hij laat de kinderen van de trouwgelovige Job ombrengen, om aan de Duivel te bewijzen dat Job dan nog steeds trouw aan hem zal blijven. Hij offert om volstrekt onduidelijke redenen zijn enige zoon aan het kruis. Met de zondvloed moordt hij in razernij vrijwel de hele wereldbevolking uit, omdat het hem niet aanstaat hoe de mensen zich gedragen (vervolgens zet hij een regenboog neer, om zichzelf eraan te herinneren dat hij zich in moet houden als hij nog eens zo’n driftbui krijgt). Op meerdere plekken in de Bijbel zet God opzettelijk anderen aan tot aanranding en moord van onschuldige mensen.

Het gewelddadige gedrag van God is natuurlijk geen geheim, en het is daarom interessant om te zien hoe gelovige mensen met dit feit omgaan. Sommigen negeren het, anderen relativeren het, en weer anderen hebben de Bijbel gelezen zonder dat het hen opviel dat de hoofdpersoon een schurk is (tamelijk bizar, trouwens). Wat mij betreft is angst toch de meest rationele reactie. Ik bedoel: als de God van de Bijbel echt bestaat, dan moet je peentjes zweten. Want als je hem niet aanstaat, dan aarzelt hij niet – dus voor het weet zijn je kinderen dood of heb je een ongeneeslijke ziekte. Als ik geloofde, zou ik dus godvrezend zijn, en niet zo’n beetje ook.

De religieverkopers aan de deur voelden dat slecht aan. In plaats van in te spelen op mijn angst, probeerden ze mij ervan te overtuigen dat God mij liefheeft. Dat werkt natuurlijk niet bij iemand die twijfelt of het Opperwezen überhaupt over een functioneel geweten beschikt. De amateurs hadden duidelijk weinig kennis van de psychologische literatuur en bleven zinloos doordouwen tot ik de deur voor hen dichtsloeg. Een gemiste kans, natuurlijk. Als ik van de religie was, dan zou ik mijn verkopers maar eens naar dat trainingscentrum van Greenpeace sturen.