Een paar maanden voor mijn opa stierf promoveerde ik. Daarbij hoort een proefschrift. Dat is een heus boek, dat voor de leek nauwelijks van echt te onderscheiden is. Nu is de universiteit te belazerd om de drukkosten van dat proefschrift volledig te vergoeden, dus eigenlijk is het een sigaar uit eigen doos, maar toch is het moeilijk om een gevoel van trots te onderdrukken wanneer je het boekje dan eindelijk in handen hebt. Omdat het als onderzoeker lastig is om aan gewone mensen uit te leggen wat je doet, is het bovendien prettig wanneer je eindelijk iets concreets kunt laten zien aan je vrienden en familie. Dus ging ik een proefschrift brengen aan mijn opa.

Nu kom ik niet uit een familie van academici, en zo kwam het dat mijn opa, toen ik hem belde over het behaalde succes, niet direkt begreep waarover ik het had. Na enig gesteggel lukte het om hem uit te leggen, dat ik voor de universiteit een boek had geschreven waardoor ik een soort professor werd. Toen ik mijn opa vroeg of hij misschien een exemplaar zou willen hebben, voelde hij echter nattigheid. Geheel oprecht, maar niet zonder argwaan, vroeg hij wat dat hem zou kosten. Want breed had hij het niet.

Toen bleek dat het proefschrift gratis was mocht ik langskomen. Hoewel ik hem niet goed kon uitleggen waar het boekje over ging, was mijn opa duidelijk trots op zijn kleinzoon, die het toch maar ver geschopt had in het leven. Bij het afscheid drukte hij mij vijf euro in de hand. Ondanks het misplaatste karakter van die daad – ik verdiende inmiddels al een aantal keer zijn AOW – vond ik het vreselijk lief van hem. Dus heb ik die vijf euro maar aangenomen.

Later die week sprak ik mijn vader, die ook bij mijn opa op bezoek was geweest. Mijn opa had hem verteld dat ik hem een boek was komen brengen waar hij niets aan had, want het was in een vreemde taal geschreven. ‘Maar ach’, had hij gezegd, ‘ik heb die arme jongen maar vijf euro gegeven. Want daar kwam hij toch eigenlijk voor’.

In de beleving van mijn opa was ik hem, net als vroeger, mijn rapport komen laten zien. Je kunt daarom lachen, maar in wezen had hij gelijk. Als puntje bij paaltje komt is een promotie toch een mooi rapport voor grote mensen. Ik ben over naar de volgende klas.